فهرست مطالب
نحوه اخذ رتبه EPC و تعریف EPC
رتبه EPC
به منظور انجام هر گونه فعالیت اقتصادی، ابتدا باید توان و قابلیت شرکت دارنده گواهی صلاحیت، طبق آیین نامه ارجاع کار مورد بررسی قرار بگیرد. پیمانکاران مسئولیت انجام فعالیتهای مورد نیاز پرونده را در بخشهای مختلف مهندسی، تدارکات، ساختمان و نصب و راه اندازی بر عهده میگیرند.
بدین منظور معاونت نظارت راهبردی بعنوان یک سازمان حرفه ای، مستقل و پیشتاز در زمینه صدور رتبه بندی شرکتها و از جمله رتبه EPC نموده است. این رتبهبندی با هدف آگاهسازی کارفرمایان پروژههای صنعتی از میزان توانمندی شرکتهای دارنده رتبه EPC بوده و میتوان زمینه توسعه و بهبود شرکتهای دارنده رتبه مزبور را در جهت ایفای نقش راهبری و مدیریت EPC فراهم سازد.
از سوی دیگر وزارت صنعت، معدن و تجارت با هدف استفاده از حداکثر توان ساخت داخل و توانمندسازی بخش خصوصی، طرحهای صنعتی و معدنی که از طریق شرکتهای دارای رتبه EPC هستند را در اولویت واگذاری تسهیلات ارزی و ریالی قرار داده است. مدت اعتبار این رتبه 4 سال می باشد.
رشتههای مرتبط با رتبه EPC
برای اخذ رتبه EPC، ابتدا رشتههای مختلف دسته بندی میشوند که عبارتند از :
-
- رشتههای ساختمانی شامل : آموزشی ورزشی بهداشتی، مسکونی تجاری اداری، معماری داخلی، نوسازی بافتهای فرسوده و مقاوم سازی.
-
- رشته آب، رشته راه، رشته کشاورزی و آثار تاریخی و فرهنگی
ویژگیهای رتبه EPC
- پیمانکار در زمینه انتخاب تجهیزات و تکنیکهای اجرایی بصورت مستقل عمل میکند و به فعالیتهای دیگران وابستگی خاصی ندارد و از برنامه زمان بندی آنها پیروی نمی کند.
- سرعت در این پروژهها بیشتر بوده و با انجام سریع کار، پرداختهای مورد انتظار نیز در زمان مشخص شده صورت میگیرد.
- در صورتی که پیمانکار از تجهیزات ارزان تر و سطح پایین استفاده کند که باعث تنزل کیفیت کار شود، ریسک عدم دریافت آخرین پرداخت را اخذ و کارهای بعدی کارفرما را نیز دریافت میکند.
- زمان در این نوع قراردادها اهمیت زیادی دارد که براساس تعهدات، طرفین باید نسبت به آن متعهد شوند. در هر مرحله از پروژه، تنها باید موارد مهم و اساسی مورد بحث قرار بگیرد تا تاخیری در روند اجرای پروژه رخ ندهد.
- کارفرما و مشاورین وی باید به مهارت و تجارب پیمانکار اعتماد کرده و جز در مواردی که پیمانکار از وظایف خود به صورت اساسی و کلی عدول میکند، در کار پیمانکار دخالت نکنند. همچنین باید پیشنهادات را با تاخیر طولانی بررسی نمایند.
- مرحله طراحی تقضیلی از اهمیت زیادی برخوردار است که کارفرما و مشاورین وی باید اطمینان یابند که پیمانکار از مشخصات عدول نکرده و مطابق با استانداردهای پروژه عمل کرده است.
- توافقات مالی و نحوه پرداخت در قرارداد تاثیر زیادی دارد. به همین دلیل باید در قرارداد بطور شفاف و مشخص تعیین و بر طبق آن نیز عمل شود. در صورتی که کارفرما در ابتدای امر از خواستههای خود آگاهی کامل داشته باشد، یک قرارداد بصورت قیمت یک قلم (Lump Sum) بهترین گزینه محسوب میشود. در این حالت پیمانکار باید از پشتوانه مالی برخودار باشد.
- در زمان راه اندازی پروژه، اگر کارفرما خواستهها و الزاماتی داشته باشد، باید در قرارداد ذکر شود.
- کارفرما و مشاورین وی بیشترین فعالیت را در فرآیند مناقصه و نظارت عالیه در طول اجراء طرح دارند. پیمانکار مسئولیت تمامی عیب و نقصهای احتمالی را بر عهده دارد که ریسک و مسئولیت اجرایی از کارفرما به پیمانکار منتقل میشود.
- کاهش هزینههای پروژه به علت فراهم ساختن امکان طراحی و اجرای اقتصادی امکانپذیر است. نکته حائز اهمیت در این مورد منافع اقتصادی حاصله است که باید میان کارفرما و پیمانکار بطور مساوی تقسیم شود. به عبارت دیگر این اطمینان برای کارفرما حاصل میشود که هزینههای نهایی پروژه از مبلغ توافق شده تجاوز نمی کند.
- در مرحله مناقصه کارفرما باید نیرو، هزینه و منابع کافی را به منظور اطمینان از قابلیتهای پیمانکار و کیفیت طرحهای پیشنهادی آنها صرف کند. همچنین پیمانکار نیز باید تلاش خود را در جهت تهیه پیشنهاد با اطمینان از قابل اجراء بودن و سودآوری آن به کار بندد.
مزایای رتبه EPC
اگر چه یکی از مشکلات ایران، نبود پیمانکارانی است که بتوانند مطابق با رتبه EPC کنند، اما مزایای صدور این رتبه، غیرقابل انکار است. شرکتهای معدودی در عین برخورداری از توان مالی مناسب، در سه زمینه متفاوت مهندسی (E)، تدارکات (P) و اجراء (C) دارای تجربه کافی هستند. سود این نوع پروژهها به تجربه و توانمندی در حیطه سه مورد فوق و ریسک پذیری بالا مربوط در ارتباط است که شرکتهای داخلی فاقد آنها هستند.
با صدور رتبه EPC، ارتقاء قابلیتهای ساخت و نوآوری در داخل کشور امکان پذیر میشود و میتوان خریدهای خارجی را بصورت یکپارچه انجام داد. از سوی دیگر کارفرما به دلیل نیاز به کنترل کمتر در این روش، میتواند به فعالیتهای اصلی خود پرداخته و نیروی پرسنلی کمتری را در سیستم خود استخدام نماید. همچنین بهره گیری از تامین منابع مالی بصورت فاینانس در این روش به آسانی انجام میشود.