فهرست مطالب
تفاوت و تشابه شرکتهای نسبی و تضامنی
۱- شرکت تضامنی
شرکت تضامنی برای فعالیتهای تجاری با عقد قرارداد بین دو یا چند نفر بسته می‌شود. این نوع شرکت اگر دچار بدهی شود، شرکا موظف به پرداخت بدهیها هستند و تا زمانی که خسارات وارده به شرکت جبران نشود، امکان تقسیم سود میان اعضا وجود ندارد.
اصول شرکت تضامنی
- مسئولیت تضامنی شرکاء
- غیرقابل نقل و انتقال بودن سهم شراکت
- تصریح به شرکت تضامنی در نام شرکت
نحوه تشکیل شرکت تضامنی
تشکیل شرکت تضامنی شرکاء باید شرکتنامه را تنظیم و امضاء نمایند که حدود مشارکت، وظایف، اختیارات و حقوق هر یک از اعضا در آن مشخص شده است. شرکتنامه باید به ثبت برسد و غیر از این سند مزبور در هیچ یک از محاکم پذیرفته نخواهد شد.
۲- شرکت نسبی
طبق ماده ۱۸۶۳ قانون تجارت شرکت نسبی عبارت است از شرکتی که برای امور تجارتی اسم مخصوصی بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکاء به نسبت سرمایهای که در شرکت گذاشته شده است، مشخص می‌گردد.
تشکیل شرکت نسبی
شرکت با تنظیم شرکتنامه، انعقاد عقد آن و پرداخت تمام سرمایه تاسیس می‌شود و تا زمانی که تمام سرمایه پرداخت نشده باشد، شرکت تشکیل نمی شود. سرمایه شرکت نسبی می‌تواند بصورت نقدی و یا غیر نقدی باشد ولی به هر حال سهم شراکت نقدی باید در حین شروع شرکت پرداخت و سهم الشرکه غیر نقدی که ممکن است جنس،کارخانه، اتومبیل و … باشد، باید به اطلاع تمام شرکاء رسیده و تقویم و تسلیم شود.
اداره شرکت نسبی
اداره شرکت نسبی عموماً توسط شرکا صورت می‌گیرد اما گاهی نیز مدیر از خارج انتخاب می‌شود و عده آنها ممکن است یک یا چند نفر باشد. حدود و اختیار مدیر شرکت در اساسنامه تصریح می‌گردد. اقدامات مدیران در اموری که اختیار ندارند برای شرکت الزام آور نیست و اگر در اثر چنین عملی خسارتی متوجه شرکت شود مسئولیت آن بر عهده خود فرد خواهد بود. اما اگر در اثر اقدامات عادی مدیر که در حیطه اختیارات اوست، شرکت متضرر شود، هیچ مسئولیتی متوجه مدیر نخواهد بود.
۳- تشابه شرکتهای نسبی و تضامنی
بر طبق مواد 185 و 189 قانون تجارت میتوان به این نکته پی برد که شرکت نسبی با شرکت تضامنی دارای نقاط مشترک زیادی است از آن جمله :
- شرکت نسبی و تضامنی زمانی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه نقدی و سهم شراکتهای غیر نقدی تایید شده باشد.
- در شرکت نسبی نیز همچون شرکت تضامنی منافع به نسبت سهم شراکت بین شرکا تقسیم می‌شود، مگر آنکه شرکتنامه غیر از این ترتیب را در نظر گرفته باشد.
- در هر دو شرکت نسبی و تضامنی شرکا باید حداقل یک نفر را از میان خود یا از خارج به سِمت مدیری تعیین کنند.
- در شرکت نسبی نیز همچون شرکت تضامنی، اگر سهم شراکت یک یا چند نفر از شرکا غیرنقدی باشد باید به تمام شرکا اعلام شود.
- در هر دو شرکت نسبی و شرکت تضامنی بدون رضایت تمام شرکا، نمیتوانند سهم شراکت خود را به دیگری منتقل کنند.
- موارد انحلال شرکت نسبی و شرکت تضامنی، تبدیل شرکت، تغییر شریک (بر اثر خروج، فوت یا محجوریت یکی از شرکا) و ادامه حیات شرکت به یک شکل می‌باشد.
۴- تفاوت شرکتهای تضامنی و نسبی
در شرکت تضامنی شرکاء در مقابل طلبکاران متضامناً مسئول پرداخت قروض شرکت هستند در حالی که در شرکت نسبی بر اساس ماده ۱۸۶ «اگر دارائی شرکت نسبی برای ادای تمام قروض شرکت کافی نباشد هر یک از شرکاء به نسبت سرمایهای که در شرکت داشته مسئول تادیه قروض شرکت است» برای مثال شرکتی که بین چهار نفر تشکیل می‌شود که اولی نصف سرمایه آن را پرداخته و دومی ربع آنها و دو نفر باقی مانده بطور مساوری ربع دیگر را. اگر قروض شرکت بیش از سرمایه آن باشد، شریک اول نصف قروض و دومی یک ربع آن و دو نفر دیگر هر یک، یک هشتم بدهی را باید بپردازند.
در شرکت نسبی ، برای اسم شرکت باید نام شریک یا شرکا قید و اسمهای مخفی تحت عنوان شرکاء و یا برادران ذکر شود. مانند شرکت نسبی حسین احمدی و شرکاء و یا شرکت نسبی امیدوار و پسران. این بر خلاف آن چیزی است که در شرکت تضامنی وجود دارد.
