تعاونیها در زیرمجموعه شرکتها قرار می‌گیرند که تمام یا حداقل 51 درصد سرمایه آن توسط اعضا تامین می‌شود وزارتخانهها، سازمانها، شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت، شهرداریها، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر ارگانها عمومی می‌توانند بر اساس بند 2 اصل 43 قانون اساسی از طریق وام بدون بهره، مشارکت مضاربه، مزارعه مساقات، اجاره به شرط تملیک، بیع شرط فروش اقساطی و یا از طرق مشروع دیگری بدون این که عضو تعاونی باشند، اقدام به تامین سرمایه شرکت تعاونی نمایند.
انواع شرکت تعاونی
شرکت تعاونیها به دو نوع تولیدی و توزیعی تقسیم می‌شوند:
شرکت تعاونی تولیدی : شرکت تعاونی تولیدی در زمینه کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و … فعالیت می‌کنند.
شرکت تعاونی توزیعی : این نوع تعاونیها نیازمند مشاغل تولیدی با مصرف کنندگان عضو در چهارچوب مصالح عمومی می‌باشند که با هدف کاهش هزینهها فعالیت خود را آغاز نمودهاند.
تاسیس شرکت تعاونی
راه اندازی و تاسیس شرکت تعاونیها براساس اقدام عدهای از افراد واجد شرایط یا همان مجمع موسس صورت می‌گیرد. تعداد اعضای مجمع موسس 7 نفر می‌باشد که 3 نفر به عنوان هئیت رئیسه و یک نفر به عنوان نماینده در شرکت تعاونی فعالیت می‌کنند.در اولین اجلاسیه رسمی مجمع عمومی، اساسنامه پیشنهادی پس از بحث و بررسی با رای دو سوم اعضا به تصویب می‌رسد. در همین جلسه اعضای هئیت مدیره، مدیرعامل و بازرسان شرکت انتخاب می‌شوند و اسامی و مشخصات کامل آنان برای بررسی به شرکت تعاونی ارائه می‌گردد. اولین هئیت مدیره منتخب تعاونی موظف است نسبت به ثبت تعاونی اقدامات لازم را مبذول نماید. برای انجام امور ثبت تعاونی پس از طرح و تصویب، مدارکی که در ماده 51 ثبت شرکتها تعیین شده در چهار نسخه به اداره ثبت شرکتها ارائه می‌گردد.
سرمایه تعهد شده توسط اعضا نباید از 51 درصد کمتر باشد و به هنگام ثبت و تشکیل باید یک سوم سرمایه تادیه و اگر سرمایه غیرنقد است، باید تقویم و به اداره ثبت تسلیم شود.شرایط عضویت شرکت تعاونی در 9 ماده تعیین شده و خروج اعضا از تعاونی به اختیار آنان می‌باشد و نمی توان برای این کار منعی ایجاد نمود. تنها زمانی که خروج یکی از اعضا موجب زیان شرکت شود، قبل از خروج باید جبران خسارت نماید.در صورت فوت یکی از اعضای تعاونی، ورثه او با وجود شرایط لازم به عنوان عضو تعاونی محسوب می‌شوند. در صورت تعدد ورثه باید ما به التفاوت افزایش سهم ناشی از تعدد خود را به شرکت تعاونی پرداخت نمایند، در غیر این صورت با اعلام عدم تمایل، عضویت آنان در تعاونی لغو می‌شود. به دنبال این امر سهم و کلیه حقوق و مطالبات عضو فوت شده طبق قیمت روز تقویم، به دیون تعاونی تبدیل و به ورثه اش پرداخت می‌گردد.
مدارک لازم برای ثبت پرونده شرکت تعاونی
– تحویل مجوز فعالیتهای تعاونی
– ارائه لیست اسامی حداقل 7 نفر از اعضای تعاونی به همراه آدرس محل سکونت و شماره تلفن
– کپی شناسنامه (صفحه اول و دوم) و کپی کارت ملی هر کدام دو سری
– دو سری کپی آخرین مدرک تحصیلی و کپی کارت پایان خدمت و یا گواهی اشتغال به تحصیل برای دانشجویان
– اسامی حداقل 3 نفر از اعضای هئیت رئیسه
– تکمیل فرم تشکیل تعاونی و وجود نمونه امضای حداقل 3 نفر از اعضای هیات رئیسه
– نام پیشنهادی شرکت تعاونی برای تایید نهایی از سوی مراجع مربوطه
