اوراق قرضه چیست؟
اوراق قرضه
بر اساس ماده 52 ق.ت.، اوراق قرضه عبارت است از: «یک برگه قابل معامله که مطابق با آن مبلغی وام با بهره مشخص را معرفی مینماید که تمامی آن یا بخشی از آن باید در موعد یا مواعد معینی استرداد شود.» براساس ماده ۲ قانون تاسیس بورس اوراق بهادار مصوب سال ۱۳۴۵، علاوه بر شرکتهای سهامی عام، ارگانهای دیگری از قبیل موسسات وابسته به دولت، شهرداریها و خزانهداری کل میتوانند مطابق با قوانین و تشکیلات خود اقدام به صدور اوراق قرضه کنند. براساس قسمت اخیر ماده ۵۲ قانون تجارت، برای ورقه قرضه ممکن است علاوه بر بهره، حقوق دیگری نیز در نظر گرفته میشود.
به منظور حفظ و استیفای حقوق دارندگان اوراق قرضه که بواسطه شرکتهای سهامی عام صادر میشوند، قانون تجارت حقوقی را به آنها اعطاء نموده که از آن جمله میتوان به اوراق قرضه ای که قابل تعویض با سهام شرکت هستند، اشاره کرد. در این شرایط و مطابق با ماده۶۳ قانون تجارت، مجمع عمومی فوق العاده باید بنا به گزارش خاص بازرسان شرکت و پیشنهاد هیات مدیره، مقارن اجازه انتشار اوراق قرضه، افزایش سرمایه شرکت را حداقل برابر با مبلغ قرضه تصویب نماید که در این صورت حق رجحان سهامداران شرکت در خرید سهام قابل تعویض با اوراق قرضه خود بخود منتفی میشود. این حق به صاحبان اوراق قرضه تعلق دارد که با تعویض اوراق قرضه خود به سهام شرکت در ردیف سهامداران شرکت قرار بگیرند. بر این اساس زمانی که مجمع عمومی فوق العاده شرکت تصمیم بگیرد بصورت اختیاری، سرمایه شرکت را کاهش دهد، صاحبان اوراق قرضه میتوانند از تاریخ نشر آخرین آگهی شرکت (مربوط به اعلامیه کاهش اختیاری سرمایه شرکت) به دادگاه ذیصلاح مراجعه و نسبت به کاهش اختیاری سرمایه شرکت اعتراض و حقوق خود را استرداد نمایند.
صاحبان اوراق قرضه تنها در حکم طلبکاران شرکت محسوب میشوند و نمیتوانند در اداره امور شرکت دخالت کنند، اما میتوانند در مقابل خرید اوراق قرضه در مواعدی که تعیین شده است اصل وام و بهره تعیین شده خود را مطالبه نمایند. در صورت قابلیت تبدیل بودن ورقه به سهام شرکت، صاحبان اوراق قرضه مجاز خواهند بود تا بدون توجه به این تبدیل و تعویض، به منظور اخذ اصل و بهره اوراق قرضه، به شرکت مراجعه کنند و سهام شرکت را به تملک خود در آورند. مطابق با قسمت دوم ماده ۶۴ قانون تجارت: «تعویض ورقه قرضه با سهم؛ باید با رضایت دارنده ورقه قرضه انجام شود و در صورت انجام تشریفات قانونی مربوط به تعویض سهام شرکت یا اوراق قرض، صاحبان اوراق قرضه میتوانند در هر موقع قبل از رسید (اصل و بهره) تحت شرایطی که در اوراق قرضه ذکر شده است، آن را با سهام شرکت مبادله نمایند.»