انتشار اوراق مشارکت

برای شرح شرایط انتشار اوراق مشارکت باید به «آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت» اشاره نمود که بر اساس آن تمامی نکات و مواردی که در انتشار این اوراق تعیین شده، یک به یک عنوان شده است.

ماده یک :

اصطلاحات و مفاهیم زیر با معانی آنها بیان شده است.

• •  قانون که منظور همان قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت می‌باشد.

• •  طرح های عمرانی ـ انتفاعی در اوراق مشارکت قابل انجام می‌باشد.

• • دولت که تعیین کننده مجموعه‌ای از سیاست‌ها است که در مدت معقولی پس از شروع بهره برداری علاوه بر تامین هزینه های جاری و استهلاک، سرمایه سود متناسب با آن‌ها انجام می‌شود.

• • انتقاع که هدف از آن انتفاع مالی می‌باشد به گونه‌ای که سود ناشی از بهره برداری طرح قابل فروش و قابل تقویم به پول باشد.

• • اوراق مشارکت به معنای همان اوراق بهادار بانام یا بی نامی‌ است که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ‌ایران به قیمت اسمی ‌مشخص برای مدت مشخصی و جهت تامین قسمتی از سرمایه مورد نیاز طرح های عمرانی ـ انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور یا برای تامین منابع مالی مورد نیاز جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح  های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز شرکت های دولتی، شهرداری ها و موسسات و نهادهای عمومی‌غیردولتی، واحدهای تولیدی توسط دولت، موسسات عام المنفعه و شرکت های وابسته به دستگاه های مذکور، شرکت های سهامی‌عام و خاص و شرکت های تعاونی تولید منتشر می شود و سرمایه گذارانی که می‌خواهند در اجرای طرح های مذکور مشارکت داشته باشند، از طریق عرضه عمومی‌آن‌ها، سرمایه مورد نیاز خود را تامین می‌کنند.

• • اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام که توسط شرکت های سهامی‌عام منتشر  می‌شوند و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار قابل تعویض می‌باشند.

• • اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام که توسط شرکت های سهامی‌عام منتشر می‌شوند و در سررسید نهایی یا زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام شرکت های موضوع طرح اوراق مشارکت، قابلیت تبدیل دارند.

• • ناشر که می‌توان شرکت خصوصی و یا موسسه دولتی باشد که مطابق با ماده یک قانون، اجازه انتشار اوراق مشارکت را دارد.

• • عامل همان بانکی که از طرف ناشر نسبت به عرضه اوراق برای فروش، پرداخت سود علی الحساب و قطعی، کسر و پرداخت مالیات، بازپرداخت اصل مبلغ اوراق مشارکت در سررسید یا بازخرید آن قبل از سررسید و انجام سایر امور مرتبط، طبق قرارداد را بر عهده دارد.

• • امین شخص حقیقی یا حقوقی است که توسط بانک مرکزی انتخاب می شود مسئولیت وی حفظ منافع صاحبان اوراق مشارکت و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر در طرح، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگه داری حساب ها و صورت های مالی و عملکرد اجرایی ناشر به موجب قرارداد منعقد شده، می‌باشد. همچنین امین در مورد طرح های عمرانی ـ انتفاعی دولت وظایفی را بر عهده دارد.

• • بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ایران می‌باشد که مسئولیت نظارت بر تمامی‌امور مربوط به انتشار اوراق مشارکت را بر عهده دارد.

• • هیات تشخیص مرکب از نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی که انتفاعی بودن طرح های عمرانی دولت را تایید می‌کند.

ماده دو :

صاحبان اوراق مشارکت به نسبت قیمت اسمی‌ و مدت زمان مشارکت، در نتیجه مالی حاصل از اجرای طرح های مربوط سهم دارند.

ماده سه :

هر ورقه مشارکت بیان‌گر میزان قدرالسهم صاحب آن می‌باشد که با فروش اوراق مشارکت رابطه وکیل و موکل بین «ناشر» و خریدار اوراق برقرار می‌گردد. «ناشر» به وکالت از طرف خریداران اوراق می تواند نسبت به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق به منظور اجرای طرح و خرید و فروش هرگونه کالا، خدمت و دارایی مربوط به طرح اقدامات لازم را انجام دهد. انتقال اوراق مشارکت به اختیار تفویضی تحت عنوان وکالت خدشه‌ای وارد نمی‌کند و این رابطه تا سررسید اوراق بین ناشر و صاحبان اوراق نافذ و دارای اعتبار خواهد بود.

ماده چهار :

مصرف وجوه حاصل از واگذاری اوراق مشارکت در غیر اجرای طرح های مربوط، به معنای تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال عمومی ‌می‌باشد.

ماده پنج :

بانک مرکزی با در نظر داشتن شرایط انتشار اوراق مشارکت و با تایید گزارش توجیهی فنی ـ اقتصادی و مالی طرح های مشمول قانون که از طرف مقتضیان با تایید عامل ارایه می گردد، مجوزات لازم را ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت گزارش در چارچوب این آیین نامه صادر می کند.

 ماده شش :

در هر سال حداکثر میزان اوراق مشارکت قابل انتشار برای طرح های موضوع ماده 4 قانون، با توجه به سیاست های پولی و مالی کشور توسط شورای پول و اعتبار صورت می‌گیرد.

ماده هفت :

گزارشات توجیه فنی ـ اقتصادی و مالی مربوط به طرح های عمرانی ـ انتفاعی دولت باید به سازمان برنامه و بودجه ارایه گردد. سازمان برنامه و بودجه گزارش واصله را همراه با نظرات کارشناسی خود ظرف مدت یک ماه در هیات تشخیص انتفاعی بودن طرح های عمرانی ـ انتفاعی و نظر قطعی خود را در مورد انتفاعی بودن از طریق سازمان برنامه و بودجه به دستگاه های اجرایی اعلام می ‌کند. طرح های عمرانی- انتفاعی دولتی که به تایید هیئت تشخیص رسیده باشد توسط سازمان برنامه و بودجه در لایحه بودجه سال آینده با علامت مشخص می‌شود. بازپرداخت اصل و سود علی الحساب و سود تخصیص یافته اوراق مشارکت عمرانی دولت طبق ماده 3 قانون تضمین می‌شود.

ماده هشت :

حداقل سهم الشرکه ناشر و میزان اوراق مشارکت قابل انتشار برای طرح های موضوع اوراق مشارکت با رعایت وضعیت مالی و اعتباری ناشر توسط بانک مرکزی صورت می‌گیرد.

 ماده نه :

تاریخ ، شرایط و مراحل انتشار و عرضه اوراق با پیشنهاد ناشر و با تایید بانک مرکزی انجام می‌شود که شرایط بازار سرمایه در آن لحاظ می‌شود. بانک مرکزی مهلت عرضه را تمدید می‌کند.

ماده ده :

ناشر پس از اخذ مجوز انتشار اوراق مشارکت باید مراتب را از طریق رسانه های جمعی به اطلاع عموم برساند. متن اطلاعیه قبل از انتشار باید توسط عامل تایید گردد.

ماده یازده :

زمانی که اوراق مشارکت بطور کامل منتشر شود، در مدت مقرر، بانک مرکزی اجازه برداشت از وجوه جمع آوری شده را به ناشر می‌دهد. اگر اوراق مشارکت بصورت 100% به فروش نرسد، بانک مرکزی می‌تواند با تمدید مهلت فروش یا از طریق دیگر، کسری منابع مورد نیاز طرح را تامین نماید. در این صورت بانک مرکزی دستور انتظار اطلاعیه مربوط به استرداد وجوه صاحبان اوراق مشارکت را حداکثر ظرف یک هفته به عامل خواهد داد. هزینه های مالی ناشی از این امر را ناشر تامین می‌نماید.

ماده 12 دوازده :

بانک مرکزی به منظور حصول اطمینان از بازپرداخت اصل اوراق مشارکت در سررسید، به تشخیص خود، ناشر را ملزم به تامین تضمین های لازم نزد عامل می نماید.

ماده سیزده :

پس از خاتمه  اجرای طرح توسط امین طرح ظرف پنج ماه، و با تایید سررسید توسط بانک مرکزی میزان سود قطعی قابل پرداخت به دارندگان اوراق خواهد بود.

ماده چهارده :

بانک مرکزی وظایف و اختیارات امین و میزان حق الزحمه خدمات مربوط و ترتیب پرداخت آن را مطابق با قرارداد منعقد شده بر عهده دارد.

ماده پانزده :

ناشر بازپرداخت اصل و سود متعلق را در سررسیدهای مقرر در اوراق، بر عهده دارد. همچنین وثایق لازم را برای تضمین بازپرداخت اصل و سود متعلق به اوراق توسط عامل را در اختیار دارد. اگر تعهدات در سررسیدهای مقرر انجام نشود، عامل می‌تواند از محل تضمین مذکور خود اقدامات لازم را انجام دهد. مهلت پرداخت مابه التفاوت سودهای علی الحساب پرداخت شده و سودهای قطعی برحسب انواع اوراق حداکثر 6 ماه پس از سررسید نهایی اوراق، می‌باشد.

ماده شانزده :

ناشر مسئولیت اعلام عامل وجوه لازم را به منظور پرداخت سود و اصل اوراق مشارکت، در سررسیدهای مربوط تامین و در اختیار عامل را بر عهده دارد. در صورتی که در تامین منابع فوق تاخیری صورت بگیرد، ناشر مشمول پرداخت وجه التزام تاخیر تامین منابع به میزان مقرر در قرارداد عاملیت می‌باشد.

ماده هفده :

سایر تعهداتی که به  هنگام فروش اوراق، پذیرفته و آن تعهدات، مورد تایید بانک مرکزی نیز قرار گرفته است، بر عهده ناشر می‌باشد.

ماده هجده :

اعطای هرگونه امتیازی به صاحبان اوراق مشارکت از جمله، تبدیل اوراق مشارکت یا اختیار تعویض و تخفیفات فروش با تایید بانک مرکزی و اخذ تضمینات لازم توسط عامل انجام می‌شود.

ماده نوزده :

در صورتی که اوراق علاوه بر سازمان بورس اوراق بهادار، توسط عامل نیز قابل معامله و قابل بازخرید قبل از سررسید باشد، ناشر موظف است تا وجوه لازم را به منظور بازخرید اوراق، طبق قرارداد عاملیت در اختیار عامل قرار دهد.

ماده بیست :

ناشر اوراق مشارکت باید حق الزحمه  انجام خدمات امین را، به ترتیب مقرر در قرارداد منعقد شده بین بانک مرکزی و امین پرداخت کند و بلافاصله پس از فروش اوراق، سیستم حسابداری مطابق با استانداردهای مورد قبول سازمان حساب رسی را در مورد طرح مورد نظر بشکل مجزا و خارج از سایر عملیات و فعالیت های خود، مستقر و به مورد اجرا گذارد.

ماده سی :

اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام عام می‌باشد. در این صورت بنا به پیشنهاد هیات مدیره و گزارش خاص بازرسان شرکت، مجمع عمومی‌فوق العاده اجازه انتشار اوراق مشارکت را می دهد و شرایط و مهلتی را که طی آن صاحبان اوراق مشارکت می‌توانند اوراق خود را به سهام شرکت تبدیل کنند، تعیین و اجازه افزایش سرمایه را به هیات مدیره می‌دهد.

ماده سی و دو :

شرایط مشارکت و ترتیب تعویض و تبدیل ورقه مشارکت، به سهام باید در ورقه مشارکت ذکر گردد. تبدیل و تعویض ورقه مشارکت با درخواست صاحبان ورقه  مشارکت صورت می‌گیرد.

ماده سی و سه :

براساس تصمیم مجمع عمومی‌مذکور در ماده 30، هیات مدیره شرکت می‌تواند در پایان مهلت مقرر معادل مبلغ بازپرداخت نشده، سرمایه شرکت را افزایش داده و پس از ثبت این افزایش، به صاحبان اوراق مذکور معادل مبلغ بازپرداخت نشده اوراقی که به شرکت تسلیم کرده اند، سهم تعلق می‌گیرد.