نقل و انتقال سهام فرایندی است که پس از ثبت شرکت به دلایل متعددی ممکن است رخ دهد. شرکت سهامی خاص همانطور که می‌دانید جزء انواع شرکت های سهامی است. در این شرکت پس از آنکه تمام سرمایه توسط موسسین فراهم شد، سرمایه به سهام تدبدیل شده و هر سهامدار با توجه به میزان سهام خود در قبال سود و زیان شرکت مسئولیت دارد. براساس لایحه اصلاحی در ماده 29 ق. ت حداکثر قیمت اسمی سهم در شرکت سهامی عام 10 هزار ریال می‌باشد اما برای شرکت سهامی خاص اقل و اکثری مشخص نشده است. وجود سهام رکن اصلی شرکت محسوب می‌شود و به گونه‌ایی تعیین کننده حیات و ادامه فعالیت شرکت است.
نقل و انتقال سهام به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد. برای مثال گاهی اوقات سهامدار تصمیم دارد از شرکت خارج شود و سهام خود را به اعضای جدید یا سابق شرکت واگذار کند. سهام انواع مختلفی دارد که پیش از ثبت شرکت باید نوع آن را مشخص کرد چراکه تعیین کننده فعالیت شرکت است. به طور کلی انواع سهام شامل سهام بی‌نام، سهام بانام، سهام ممتاز، سهام وثیقه، سهام مدیریتی و سهام کنترلی هستند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره انواع سهام می‌توانید به مقاله نقل و انتقال سهام شرکت مراجعه نمایید.
نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی خاص در اشکال و انواع مختلفی صورت می‌گیرد که عبارتند از:
- خروج هر یک از شرکاء از هیئت مدیره و قطع همکاری با شرکت و واگذاری سهام وی به دیگر اعضا و سهامداران شرکت
- خروج هر یک از شرکا و وارد شدن فرد جدید و جایگزین شدن بر فرد قبلی و واگذاری سهام به شخص جدید
- فروش سهام شرکت سهامی خاص و انتقال به سهامدار یا سهامداران جدید
واگذاری سهام
سهام به معنی قسمتی از سرمایه شرکت های سهامی می‌باشد که تعیین کننده میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت است. همانطور که پیشتر اشاره شد، دارنده سهام نسبت به سهم خود از شرکت دارای حق می‌باشد که به موجب آن از منافع شرکت استفاده کرده و در مجمع عمومی رای می‌دهد. پس از ثبت شرکت، امکان انتقال سهام برای شرکت سهامی خاص وجود خواهد داشت. فرایندی که به منظور نقل و انتقال سهام در سامانه ثبت شرکت ها صورت می‌گیرد شامل یکی از موارد زیر است:
- انتقال سهام بانام یا بی‌نام
- افزایش یا کاهش تعداد شرکا
- افزایش یا کاهش سرمایه شرکت
- تغییر سهام شرکت توسط شرکا و واگذاری آن به یکدیگر
- تغییر سرمایه شرکا
- واگذاری کل سهام در قالب فروش
در شرکت های سهامی انتقال سهام آزاد است. به این منظور که شریک هرموقع بخواهد در صورت لزوم می‌تواند با انتقال سهم خود از شرکت خارج شود. البته بر اساس ماده 41 ل.ق این شرایط کمی محدود و دارای شرایطی است. به این شرح که در صورتی که در اساسنامه شرکت قید شده باشد، مجمع عمومی یا مدیران شرکت می‌توانند این آزادی را محدود و شروطی را برای انتقال سهام تعیین کنند. اما اگر این موضوع ذکر نشده باشد، واگذاری سهام کاملاَ آزاد است.
مراحل نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص
در فرایند نقل و انتقال سهام باتوجه به آنکی یکی از رکن های اسلی شرکت دچار تغییر می‌شود باید یکسری مراحل را طی نمود. برای واگذاری سهام لازم نیست سند رسمی خاصی تهیه نمود اما باید یکسری تشریفات را حتما گذراند. در صورت رعایت نکردن این تشریفات در هنگام انتقال سهام، چنین انتقالی از نظر شرکت و اشخاص دیگر معتبر نخواهد بود.
برای نقل و انتقال در شرکت سهامی خاص، چه فرد واگذار کننده و چه فرد گیرنده سهام باید مالیات خود را به ادارات مربوطه پرداخت کنند. این میزان برابر است با 4 درصد مقدار سهامی که واگذار می‌شود. درواقع برای نقل و انتقال سهام، فرد واگذار کننده باید به حوزه مالیاتی خود مراجعه کرده و برگه مفاصا حساب را دریافت نماید. برای دریافت این برگه نیز باید مالیات نقل و انتقال سهام را پرداخت کرد.
در فرایند نقل و انتقال باید مراحل زیر رعایت شود:
- تشکیل مجمع عمومی به طور فوق العاده به منظور تنظیم صورتجلسه نقل و انتقال سهام
- مشخص نمودن سمت مدیران و سایر مواردی که با نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص دستخوش تغییر قرار گرفته اند
- تهیه لیست سهامداران قبلی همراه تعداد سهام‌شان و میزان سهام جدید در یک جدول که باید کنار صورتجلسه به تایید و امضای سهامداران رسیده باشد
- مراجعه‌ی واگذار کنندگان سهامی و گیرنده به اداره مالیاتی ممیز مالیاتی شرکت مربوطه
- پرداخت مالیات انتقال سهام و اخذ گواهی پرداخت مالیات
- ثبت نقل و انتقال سهام در سامانه ثبت شرکت ها
- ارسال مدارک به پست از طریق باجه های منتخب پستی
- دریافت پیش نویس آگهی و امضا در اداره ثبت و پرداخت حق الثبت
- درج آگهی تغییرات سهام در روزنامه رسمی کشور
مدارک لازم جهت واگذاری سهام شرکت سهامی خاص
- کپی آگهی تاسیس
- کپی روزنامه رسمی تاسیس
- اصل گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام (صادره از اداره مالیات)
- کپی شناسنامه و کارت ملی تمامی سهامداران فعلی و جدید
- کپی روزنامه رسمی ثبت تغییرات شرکت (در صورت وجود تغییرات)
- مستندات مربوط به برگزاری و رعایت تشریفات