مقایسه شرکت مدنی و تجاری در حقوق ایران به چه صورت انجام میگیرد ؟ این تفاوت میان شرکت مدنی و تجاری ، می تواند موسسان و مدیران را برای اداره بهتر شرکت کمک کند. در شرکت های تجاری به دلیل داشتن شخصیت حقوقی مجزا، نماینده منافع قانونی شرکت می باشد و مدیران نماینده شرکت و صاحبان سهام نیستند. اما در شرکت های مدنی، مدیر به عنوان نماینده شرکا محسوب می شود.

تفاوت شرکت مدنی و تجاری در حقوق ایران

مقایسه شرکت مدنی و تجاری در حقوق ایران ، تفاوت شرکت مدنی و تجاری ، می تواند موسسان و مدیران را برای اداره بهتر شرکت کمک کند.

این تفاوت ها عبارتند از :

تفاوت از نظر شخصیت حقوقی

براساس ماده 576 قانون مدنی، تمامی شرکا در شرکت های مدنی می توانند یک قرارداد تنظیم کنند. طبق این قرارداد نحوه اداره اموال شرکت بیان می شود، اما شخصیت حقوقی برای شرکت تعیین نمی شود. چرا که تاسیس شرکت مدنی از کشور فرانسه آغاز شده است و از آنجا که قانون این کشور هیچ شخصیتی برای شرکت های مدنی در نظر نگرفته است، این امر موجب تعمیم آن به سایر کشورها شده است. به همین دلیل در نظر گرفتن شخصیت حقوقی مجزا برای شرکت های مدنی دشوار است. اما در مورد شرکت های تجاری باید گفت که طبق قانون 583 قانون تجارت، این نوع از شرکت ها دارای شخصیت حقوقی هستند.

تفاوت در ماهیت

هر دو شرکت مدنی و تجاری دارای ماهیت قراردادی هستند. اما جوهر و ذات شرکت مدنی ایجاد اشاعه در مالکیت می باشد. در حالی‏که در شرکت‏های تجاری، شرکا با ادغام سرمایه های جمعی و آورده‏های جزء، اصالت خود را از دست می دهند و یک شخصیت و ماهیت جدید شکل می گیرد. به طوری که تمایز میان شرکا و آورده های آنها ممکن نیست. شرکا با رضایت کامل می پذیرند که مالکیت خصوصی و مستقل آنها به مالکیت اشتراکی تبدیل شود. در عین حال در این نوع شرکت ها بحث اشاعه و مالکیت مشاع در میان نیست و از آنجا که شخصیت حقوقی مستقلی دارد، آثار و نتایج حقوقی آن نیز منحصر به فرد می باشد.

 

تفاوت در ماهیت حقوقی سهم الشرکه

در شرکت های تجاری، سهم الشرکه می تواند به سرمایه نقدی تبدیل شود. به این معنا که ماهیت سرمایه شرکا می تواند تغییر کند. چرا که آورده شرکا از دارایی آنها جدا نیست و در نتیجه می تواند به دارایی شخصی ضمیمه می شود. در این نوع شرکت ها، رابطه هر یک از شرکا و صاحبان سهم، با توجه به میزان سرمایه و آورده آنها از سود و منافع حاصل می شود. اما در شرکت های مدنی، سهام هر یک از شرکا در مالکیت خود آنها می باشد که با تشکیل شرکت، اصالت حقوقی خود را از دست نمی دهد. به همین دلیل، همان حقوقی که در مالکیت شرکای شرکت است، مالکیت مشاع نیز دارد. به عنوان مثال، در صورتی که سهم الشرکه‏ یکی از شرکا غصب شود، وی مالک مال مشاع است که می تواند به مراجع قضایی مراجعه و دعوی خود را مطرح کند. در این صورت دادگاه با بررسی ادله واصله، احقاق حق می کند.

 

تفاوت در وضعیت حقوقی تصرفات شریک

در شرکت های مدنی، تصرفات شریک، با توجه به مالکیت مشاع صورت می گیرد که به دو نوع تصرف تقسیم می شود: تصرفات مادی و تصرفات حقوقی. در تصرفات حقوقی هر یک از شرکا می توانند بدون رضایت سایرین، عین سهم الشرکه خود را جزئی یا کلی به شخص ثالث منتقل کنند. اما در شرکت های تجاری، نقل و انتقال سهام شرکت تنها با تشریفات قانونی امکان پذیر است.

 

تفاوت در نمایندگی شرکت‏های مدنی و تجاری

در شرکت های تجاری به دلیل داشتن شخصیت حقوقی مجزا، نماینده منافع قانونی شرکت می باشد و مدیران نماینده شرکت و صاحبان سهام نیستند. به عبارت دیگر مدیران شرکت های تجاری تنها نماینده شخص حقوقی هستند که به نام و به‏ حساب شخص حقوقی عمل می کنند. اما در شرکت های مدنی، مدیر به عنوان نماینده شرکا محسوب می شود. در صورتی که شرکت مدنی بدون مدیر باشد، هر نوع تصرف حقوقی و مادی تنها با رضایت تمامی شرکا امکانپذیر است و هرگونه تغییر در حدود اختیارات مدیر یا تعیین مدیر جدید، باید با موافقت تمامی آنها صورت بگیرد.